Sarı Zeybek, Kentler ve Gölgeler, Otel Odaları, Türkiye’nin Hatıra Defteri başta olmak üzere izlemenizi önerdiğimiz Türkçe belgeselleri listeledik.
Mutlaka İzlemeniz Gereken 10 Doğa ve Hayvan Belgeseli yazımızı da okumanızı öneririz.
1. Sarı Zeybek, 1993
Yapım ve Yönetim: Can Dündar
Atatürk’ü anlatan, Atatürk’ü sevdiren, her 10 Kasım’da gözyaşlarına boğan bir eser. Atatürk’ü adım adım ölüme götüren hastalığın öyküsünü anlatan Can Dündar, Atatürk’ü insani yönden ele alan ilk calışmayı yaparak tarihe geçiyor. 300 günlük bir dönemi ele alan Sarı Zeybek, Atatürk’ü tanımak için izlenebilecek en özel çalışma.
2. 12 Mart: İhtilalin Pençesinde Demokrasi, 1994
Yapım ve Yönetim: Mehmet Ali Birand, Can Dündar, Bülent Çaplı
12 Mart, Demirkırat’ın öyküsüne kaldığı yerden devam ediyor. Menderes’in idamından başlayarak, Türk siyasal yaşamının en sancılı dönemini ele alıyor. 1961 seçimleri, Talat Aydemir imzalı iki ihtilal girişimi, Demirel’in siyaset sahnesine çıkışı, 1968 öğrenci olayları, cuntalar savaşı ve 12 Mart müdahalesi dönemin tanıklarının ifadeleriyle işleniyor. Ve bu sancılı yol, yine üç darağacının gölgesinde son buluyor.
3. Demirkırat: Bir Demokrasinin Doğuşu, 1991
Yapım ve Yönetim: Mehmet Ali Birand, Can Dündar, Bülent Çaplı
İki yıllık bir çalışma sonucu hazırlanan belgeselde, Türkiye’de demokrasiye geçişin ilk adımlarının atıldığı 1930’lardan 1960’taki ilk askeri müdaheleye kadar olan dönemin öyküsünü bulacaksınız. Türkiye’nin bu en tartışmalı döneminde yaşanan siyasi kavgaları, Demokrat Parti’nin doğuş, yükseliş ve çöküşünü,27 Mayıs girişiminin gelişme sürecini ve iç pazarlıklarını, ilk defa bu süreçte rol almış kişilerin ve tanıkların anlatımlarıyla izleyeceksiniz.
4. Delikanlım, 2012
Yapım: Can Dündar, Yönetmen: Yunus Nihat Özcan
Delikanlım!
İyi bak yıldızlara
Onları belki bir daha göremezsin…
Belki bir daha yıldızların ışığında kollarını ufuklar gibi açıp geremezsin..
Delikanlım!
Senin kafanın içi
yıldızlı karanlıklar kadar güzel,korkunç,kudretli ve iyidir.
Yıldızlar ve senin kafan
kainatın en mükemmel şeyidir.
Delikanlım!
Sen ki, ya bir köşe başında
kan sızarak kaşından gebereceksin
ya da bir darağacında can vereceksin.
İyi bak yıldızlara onları göremezsin bir daha” (Nazım Hikmet)
5. Otel Odaları, 2007
Yapım ve Yönetim: Sevinç Yeşiltaş
“Kulak verin ki, zaman, tahtayı kemiriyor,
Tavan aralarında, tavan aralarında.
Ağlayın, aşinasız, sessiz, can verenlere,
Otel odalarında, otel odalarında!” (Necip Fazıl Kısakürek)
6. İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek, 2005
Yapım ve Yönetim: Fatih Akın
Fatih Akın’ın yazıp yönettiği Köprüyü Geçmek: İstanbul Hatırası, içinde yaşadığımız İstanbul’u, her gün dolaştığımız fakat farketmediğimiz sokakları, mekanları çarpıcı bir anlatımla gösteriyor, duymadığımız sesleri dinletiyor. İstanbul’un gerçek ruhunu, sesini ortaya çıkarıyor. Köprüyü Geçmek: İstanbul Hatırası, her şeyden önce bir tutkunun filmi. Fatih Akın, aynı zamanda yakın arkadaşı olan Alman müzisyen Alexander Hacke’nin İstanbul’daki müzisyenlerle yaptığı kayıtlardan yola çıkarak İstanbul’u yeniden keşfediyor.
7. Parmaklıklar Arkasındaki Çocuklar, 2003
Yönetmen: Hasan Şerefli
Hasan Şerefli ile beraber çalışan diğer 8 araştırmacının oluşturduğu ekip, Parmaklıklar Arkasındaki Çocuklar isimli belgeseli, Discovery Channel prodüksiyonu olarak gerçekleştirdiler. Belgeselde ABD, İngiltere, Moğolistan, Gürcistan, Hindistan, Filipinler ve Türkiye’deki ıslahevlerindeki koşulları gözler önüne seriyor. Çocukların tepkilerinden bahsediliyor. Belgeselde, onların gözüyle dünyanın nasıl göründüğü, bu çocukların ne koşullarda yaşadığı, devletin ne gibi katkılarda bulunduğu, ıslah evinden çıktıktan sonra sosyal hayata uyumlarında ne gibi güçlüklerle karşılaştıkları anlatılıyor. Belgesel, 2003 yılında Amerikan Ulusal Televizyon Akademisi tarafından, Belgesel Film ve Araştırma dalında Emmy ödülüne değer görüldü. Şerefli “Ben kazanabileceğimi aklımın ucundan bile geçirmediğim için ödül törenine katılmadım. Ayrıca smokinli bir gala şeklindeki törene katılmak için bizden 450 dolar istiyorlardı. Bu parayı galaya gitmektense ıslahevine vermeyi tercih ederim. Ödülü kazandığımı sonra haber verdiler.” diyor.
8. Oyun, 2005
Yapım ve Yönetim: Pelin Esmer
9. Hititler, 2003
Yönetmen: Tolga Örnek
Tolga Örnek, “Hititler’de beni en çok tabletler etkiledi. Bu tabletlerde kendi hikayelerini anlatıyorlar. Biz de bu hikayeleri kendi ağızlarından anlatmaya karar verdik. Belgeselde oyuncular tarafından 48 tablet seslendiriliyor. Bu tarz, Türkiye’de ve dünyadaki belgesellerden farklı. Dramayla belgesel iç içe. Belgeselin yüzde 70’ini drama oluşturuyor. Drama ve belgesel birbirini tamamlıyor.” diyor. Belgeselde, Haluk Bilginer, Sanem Çelik, Fikret Kuşkan, Burak Sergen, Cüneyt Türel, Yeşim Alıç, Atilla Eroğlu, Yaman Tüzcet, Gülhan Elmalıoğlu ve Çağdaş Poyraz Hitit kral ve kraliçelerini canlandırıyorlar. Seyirciyi M.Ö 2000’li yıllara götüren ve uygarlığın başkenti Hattuşaş’ın 1/40 oranında maketinin inşa edildiği belgeselde, tarihteki ilk yazılı barış anlaşmasına neden olan Büyük Mısır Firavunu 2. Ramses ile Hititler arasındaki Kadeş Savaşı, Hitit Kralı 3. Hattuşili ile Kraliçe Puduhepa’nın evliliği, veba salgını, saray entrikaları gibi konular vurgulanıyor. Belgesel İMKB ve Çalık Holding’in ana sponsorluğu ile diğer sponsorlar THY, İstikbal, ABT, Koç Allianz ve Erdemir’in katkılarıyla çekildi.
10. Kırmızı Beyaz (Türk Yıldızları), 2013
Yapım ve Yönetim: Mehmet Akif Aksoy
Kırmızı Beyaz, bir Türk Yıldızları hikayesi. Türk Yıldızları havacılıkta adını dünyaya duyurmaya başarmış, değerli bir marka. Dünyada sayılı ülkelerin sahip olduğu akrobasi timlerinin içinde prestijli bir yere sahip olan Türk Yıldızları’nı, ses üstü hızlarda yaptıkları inanılmaz hareketleri ile tanıyoruz. Belgesel bu zorlu işi yapan ekibi tanıtıyor.
11. İsmini Melek Koydum, 2006
Yönetmen: Nefin Dinç
Belgeselde 12 yaşındaki Elif’in, Mevleviliğin temellerini, Mevlana’nın eserlerini ve düşüncelerini öğrenmesini anlatıyor. Elif’in gözünden sema, Mevlâna’nın öğretileri, Şeb-i Arus gösterilerinin derinliğinin dile getirildiği, ve İslâm’ın tasavvufi kısmı anlatılıyor. Belgeselde aynı zamanda Türklerin yanında başka ülkelerden insanların Mevlana’nın öğretilerini neden ve nasıl takip ettiklerini de öğreniyoruz. Belgesel, Washington DC Bağımsız Film Festivali’nde Dünya Sineması dalında Özel Başarı Ödülü kazandı.
12. Kentler ve Gölgeler, 2011
Yapım ve Yönetim: Serhat Akinan
Kentler ve Gölgeler, kentlerin ruhunu yansıtan sembol isimlerini yaşamlarından örneklerle, Türkiye’nin başarılı isimlerinin eşliğinde yaşadıkları ülkelerin atmosferinden ekranlara getiriyor. Sanat, kültür, edebiyat, resim, tarih, coğrafya, felsefe gibi alanlarda ün kazanmış, eserler vermiş kişileri, yaşamında önem taşıyan bir şehirde, o kişinin eser verdiği alanda uzman olan bir konuğun anlattığı bir program. Belgesel 73 bölümden oluşuyor.
13. Türkiye’nin Hatıra Defteri, 2008
Genel Yönetmen: Nebil Özgentürk, Yönetmen: Cem Hamuloğlu
Türkiye Cumhuriyeti’nin 85. Yılına armağan etmek üzere Nebil Özgentürk’ün hayata geçirdiği 1.5 yılda tamamlanan Türkiye’nin Hatıra Defteri, 14 ünlü yönetmenin 14 kısa filmiyle zenginleşen farklı bir belgesel. Abdülhak Hamit Tarhan’dan Aşık Veysel’e, Cahide Sonku’dan, Müjdat Gezen’e, Neyzen Tevfik’ten Orhan Pamuk’a, Münir Nurettin’den Halit Refiğ’e yakın tarihimizde kültür, sanat, edebiyat yaşamımıza zenginlik katan büyük üstatlara, kimi zaman hüzünlendiren, kimi zaman gülümseten sımsıcak öyküleriyle bir saygı duruşu niteliğinde olan Sanatımızın Hatıra Defteri’nde 1920-2007 arasındaki resim, müzik, edebiyat, sinema ve plastik sanatlarda olup biten ilginç sanat hatıralarını kapsıyor. Belgesel 13 bölümden oluşuyor ve kitap olarak yayımlandı.
Nebil Özgentürk’ün, beş yıl boyunca pek çok ödül alan bir diğer belgeseli Bir Yudum İnsan. Herkesin beğenisini kazanmış bu belgeseli hatırlatmadan olmazdı. Nebil Özgentürk, “55 dakikalık bölüme bir ömür sığmaz… Biz onların yaşamından birer yudum verebiliyoruz, böylece tadı damakta kalıyor.” diyor.
Kaynak
NTV Haber, Radikal Haber
