Menu

Çiçek Çeşitleri, İsimleri ve Özellikleri



Çiçekler, doğanın en güzel eserlerinden biridir. Yüzyıllar boyunca, çiçek çeşitleri dünyadaki hemen hemen her medeniyet tarafından güzelliğin nesneleri oldu. Sizler için hepimizin çok iyi bildiği çiçek isimlerini, çeşitlerini ve bu çiçeklerin geçtiği şiirleri derledik.

Henry Beecher, çiçeklerin Tanrı’nın şimdiye kadar yarattığı ve bir ruh vermeyi unuttuğu en tatlı şeyler olduğunu söyler. Onların güzelliği, kokusu ve parlak renkleri bir insanı gülümsetmek için yeterlidir.

1. Gül (Rosa)

gul

İkiçenekliler sınıfının, Rosales takımının, Gülgiller familyasından bir bitkidir. Kuzey yarımkürenin ılıman ve subtropikal bölgelerinde yetişir. Kışın yaprağını döker, ancak bazı türleri ise sürekli yeşildir. Dikenli çalı ya da ağaççık görünümündedir. Gövdesi dik ya da sürüngen olabilir. Bazı türleri ise sarılıcıdır. Çiçekler kırmızı, beyaz, sarı, pembe hatta siyah renkte olabilir. Gülün çiçekler arasında apayrı bir yeri vardır. Mitolojide güzellik tanrıçası Afrodit’in çiçeğidir. Dini bir sembol olarak Osmanlılar’dan bu yana kullanılagelmiş ve süsleme sanatları içerisinde kendine özel bir yer edinmiştir. Türk ve Dünya Edebiyatı’nda şiir ve romanlarda, şarkılarda aşkı sembolize eden bir çiçektir gül.

Vera İçin

İçimde mis kokulu
kızıl bir gül gibi duruyor zaman.
Ama bugün cumaymış, yarın cumartesiymiş,
çoğum gitmiş de azım kalmış, umurumda değil.

Nazım Hikmet

2. Lale (Tulipa)

lale

Lale, zambakgiller familyasından, Tulipa cinsini oluşturan güzel çiçekleri ile süs bitkisi olarak yetiştirilen, soğanlı, çok yıllık otsu bir bitkidir. Anavatanı Pamir, Hindukuş ve Tanrı Dağları’dır. Türkler, göçleri esnasında bu bitkinin soğanlarını Anadolu’ya getirmiştir. 16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman tarafından Hollanda Kralı’na gönderilen laleler, ilk başta Hollandalılar’ı ve kısa zaman içerisinde tüm Avrupalılar’ı hayranlık içinde bırakmıştır.

Lale, özellikle doğu kültür ve mitolojilerinde özel bir yere sahiptir. Hollanda’da Lalemania, Osmanlı’da da Lale Devri olarak adlandırılan belirli dönemlere markasını vurmuştur. Osmanlı sanatlarının gözbebeği sayılan lale, edebi eserlerde sıkça kullanılır. Mitolojilerde de lalenin ortaya çıkışına dair farklı ve çok çeşitli hikayeler anlatılır.

Nedim’e Dair

Mevsimin tam lâle zamanı,
Geçtim bir akşam Sâdâbat’tan,
Koltuğumda Nedim divanı.

Cahit Sıtkı Tarancı

3. Karanfil (Dianthus caryophyllus)

karanfil

Pembe, kırmızı, beyaz ve mor gibi renkleri olan karanfil güzel kokusuyla bilinir. Doğada olan türlerinin yanında, evlerde de yetiştirilir, ancak daha çok seralarda yetiştirilmektedir. Ilıman iklimde, çok az güneşli veya yarı gölgeli ortamlarda sağlıklı bir şekilde yetişirler. Çeşitleri ise şunlardır:

Büyük çiçekli karanfil: Bir sapta büyük bir veya az sayıda çiçek bulunur.
Dağınık karanfil: Çok sayıda küçük çiçekler açar. Saksılarda sarkık olarak yetiştirilebilir.
Bodur ve toplu çiçekli: Her sap üstünde çok sayıda küçük çiçekler açar.

Yerçekimli Karanfil

Sen o karanfile eğilimsin, alıp sana veriyorum işte
Sen de bir başkasına veriyorsun daha güzel
O başkası yok mu bir yanındakine veriyor
Derken karanfil elden ele.

Edip Cansever

4. Zambak (Liliaceae)

zambak

Zambak familyasının, Lilium cinsinden genellikle soğan ile üreyen mevsimlik çiçekli bitkilerin adıdır. Zambakgiller familyasında bu cinse ait 110 civarında bitki türü vardır. Genellikle bahçede, ancak saksıda da yetiştirilir. Bazı türleri güzel kokuludur.

Bahar Şarkısı

Gözlerin kararan yollarda üzgün,
Ve bir zambak kadar beyazdı yüzün;
Süzülüp akasya dallarından gün
Erir damla damla ayaklarında.

Ahmet Muhip Dıranas

5. Krizantem (Kasımpatı), (Chrysanthemum indicum)

kasimpati

Krizantem, bir diğer ismi ile Kasımpatı yaklaşık 30 tür barındıran, papatyagiller familyasına bağlı otsu, yıllık bir bitki türüdür. Çiçek farklılıklarına göre, papatya benzeri, düğme şekilli, çok iri katmerli, irili ufaklı katmerli türleri bulunur. Kasım ayında birdenbire çıkıveren, bu ani patlamadan ötürü de isminin Kasımpatı kaldığı düşünülen bu güzel çiçek, hem birçok mitolojik hikayeye konu olmuştur, hem de zamanla birtakım mistik kavramların simgesi haline gelmiştir. Kimi zaman cenaze çiçeği (Uzakdoğu’da, Japonya’da cenazelere götürüldüğü için), kimi zaman ölümsüz aşkın, kimi zaman da platonik sevdaların kahramanı olur.

Annesi Çalışan Çocuğun Ağıdı

Sustum. Sevincin sesleri de
Bir iki deneyip susacak
Duvar diplerinde kedisel çığlıklar
Bahçelerde çirkin kasımpatları açmalıdır

Gülten Akın

6. Nergis (Narcissus pseudonarcissus)

nergis

Beyaz ve sarı renklerinin hakim olduğu nergis çiçeği, soğuklara karşı direnç gösterebilen bir bitkidir. Daha çok Akdeniz iklimlerinde yetişmeye elverişlidir. 43 çeşidi ile doğada doğal olarak bulunabilen ve süs bitkisi olarak da yetiştirilmeye uygun olan nergisin en bilinen çeşitleri arasında, yabani nergis, beyaz nergis, Çin nergisi, güz nergisi, fulya ve zerren yer almaktadır. Nergis ismini mitolojik kahraman Narcissus’tan almıştır. İsmini narsisizme, narkoza, çiçeğe vermiş olan Narsis (ya da Narkissos) ona aşık olan bir kızın aşkına karşılık vermez ve bir gün kendi aksini görerek, kendi yansımasına aşık olup bu aşkla yok olup gider.

Nergis ile Yankı

Büyülenmiş, kendini seyrederken öyle,
Suya damladı gözyaşları,
Bir bulanıklık oldu suyun yüzünde.
Silinip uzaklaşmaya başladı Nergis,
Sağlıcakla kal dedi ta derinden Nergis,
Düştü bitkin başı çiçekli çimenlere.
Nergis’in ölüsü bulunamadı,
Düştüğü suda şimdi safran rengi,
Beyaz bir çiçektir artık adı…

Melih Cevdet Anday

7. Sümbül (Hyacinth)

sumbul

Sümbül, soğanlı bitkilerden olup daha önce zambakgiller familyasının üyesi olarak kabul edilmekte iken, şimdi yeni bir familya olan Hyacinthaceae altında incelenmektedir. Çok güzel kokan sümbül, lale gibi Avrupa’ya Türkiye’den gitmiş, birçok türleri üretilmiştir. Bunlardan, Hollanda sümbülünün soğanı iri, çiçeklerinin renkleri daha canlıdır. Paris sümbülü daha ufaktır, renkleri de beyaz, mavi, pembe olur. Sümbül bahçelerde olduğu gibi saksılarda da yetiştirilir.

Canım İstanbul

Ana gibi yar olmaz, İstanbul gibi diyar;
Güleni şöyle dursun, ağlayanı bahtiyar…

Gecesi sümbül kokan
Türkçesi bülbül kokan,
İstanbul,
İstanbul…

Necip Fazıl Kısakürek

8. Nilüfer (Lotus)

nilufer

Çeşitli mitlere ve efsanelere konu olan nilüfer, bir su bitkisidir. Ebatları biraz farklı olsa da kutsal lotus ve Hint lotusu olarak adlandırılır. Zihnin duruluğunu ve ruhun saflığını temsil eden lotus çiçeği, Budizm ve Hinduizm’de mükemmelliğin somut sembolü olarak kabul edilir. Çamurlu noktalarda yetişen nilüfe, aslında dünyanın en temiz çiçeğidir, çünkü kendini temizleme özelliğine sahiptir. Herhangi bir noktasına çamur ve toz geldiğinde bitki kendini sallayarak bir bölgeye atar ve yağmur yağdığında bu tozlardan kurtulur. Beyaz, mavi, mor, kırmızı, pembe renkleri bulunur.

Söyler

Zaman olmuştur ki
Dumanlı havuzlarda soğuk nilüferler
Bulutlara savrulmuş ateş kuşları
Korkulu bir hicrani söyler

Attila İlhan

9. Menekşe (Violaceae)

menekse

Baharla birlikte nemli çayırları ve ormanları dolduran menekşeler, albenili renkleri ve mis kokularıyla en çok sevilen kır çiçekleridir. Menekşe, menekşegiller familyasına bağlı, Viola cinsini oluşturan, çoğunlukla saksılarda yetiştirilen bitki türlerinin ortak ismidir. 400 ile 500 arası türü bulunmaktadır. Dünyanın birçok yerinde yetişebilmekle beraber, en çok kuzey yarımkürede yetişir. Bunların bazısı bir yıllık, bazısı da çok yıllık bitkilerdir. En iyi tanınan menekşe türlerinden kokulu menekşenin (Viola odorata) Türkiye, İran ve Suriye’de yüzyıllar öncesinden süs bitkisi olarak yetiştirildiği sanılmaktadır.

Bir Eflatun Menekşe

Sevdalı bir menekşe
tanırdım
eflatun
özgürlükte açan.
başkasının sevinci
onun da sevinciydi

Behçet Aysan

10. Leylak (Syringa)

leylak

Çiçeklerinin güzelliği ve hoş kokusu olan leylak, 100 değişik türe sahiptir. 3-4 metre boya ulaşabilen ufak bir ağaççık ya da çalı formunda katmerli bir yapıya sahiptir. Yaban leylağı olarak bilinen leylak ise zeytingiller ailesindendir. Latince karşılığının isminin leylak olarak geçmesi, onun her yerde fazla nazlanmadan ve yer seçmeden yetişebiliyor olmasından gelir. Anavatanı Trakya ve Balkanlar olan bu bitki, bir Uzakdoğu ülkesi olan Çin’e kadar gitmiştir. Dünya üzerinde en çok görünen yabani leylak ağacı ve doğu leylak ağacı olmak üzere başlıca iki çeşidi vardır. Ülkemizde adaptasyon sağlayan türü ise yaban leylağıdır.

Haziran’da Ölmek Zor

havada tüy
havada kuş
havada kuş soluğu kokusu
hava leylâk
ve tomurcuk kokuyor
ne anlar acılardan güzel haziran
ne anlar güzel bahar!

Hasan Hüseyin Korkmazgil

11. Papatya (Asteraceae)

papatya

Papatya, diğer çiçekler kadar gösterişli değilse de, en özel çiçeklerdendir. Aşıkların sevilip sevilmediklerini sordukları papatyanın güzelliği sadeliğinden gelir. İlk akla gelen türü kır papatyalarıdır. Hemen her yerde yetişebilen bu narin bitkinin güzel bir çiçek olmasının yanında, insan sağlığı için yararlı birçok özelliği de bulunmaktadır. Çeşitleri ise şunlardır:

– Kır papatyası, kırlarda yetişir, çiçek kısmı küçük ve demet şeklindedir. Normal papatya dediğimizde aklımıza zaten kır papatyası gelir.

– Biçme, papatyanın biraz büyüğüdür o da demet şeklindedir. Çiçek kısmı kır papatyasından biraz büyüktür.

– Alman papatyasının (Matricaria recutita) çiçek kısmı kır papatyasından ve biçme dediğimiz papatyadan daha büyüktür. Alman papatyasının diğer bir ismi ise Gerbera’dır.

Saate Bakmak

Varsın her şey sonraya kalsın
Sonraya, en sonraya
Sözgelimi iki bin altı yüz kırk bir mil.
Bir papatya ne kadar uzağı görebilirse

O kadar yakın kalplerimiz birbirine

Edip Cansever

12. Şebboy (Erysimum cheiri)

sebboy

Şebboy, turpgiller familyasındandır. İsmini Farsça’da gece kokusu sözcüğünden alan, gerçekten de geceleri, bulutlu, yarı karanlık zamanlarda kokusu daha da artan şebboyun ana vatanı Akdeniz Havzası’dır. Birçok yabani, doğal türü olan şebboyların kırmızı, sarı, pembe, mor, mavi, beyaz renkleri bulunur. Çiçeklerine göre de küçük, iri, katmerli, yalınkat gibi farklı türleri vardır.

Bin Kılıkta

Bir makasla biçer de Zaman’ı, morumsu
Gündüzler, yeşilimsi akşamlar dikinir.
Denizden havaya, sevdadan düşlere dek
Açılmaz, kurcalanmaz ne varsa, içinde.
Surların taşlarında biten ot ve incir,
Rüzgârlı Osmanlı çayırları ve şebboy,

Oktay Rifat

Kaynak
Sümbülün ÖzellikleriPapatyanın Özellikleri ve Yararları


Facebook Yorumları

1 Yorum
  1. Çiçek Çeşitleri 18/10/2018 / Cevapla

Yorum Yap

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir