Charles Dickens, Ernest Hemingway, Anton Çehov, Victor Hugo başta olmak üzere Dünya Edebiyatı’nın önemli yazarlarının müzeye dönüştürülen evlerini ve bu evlerle ilgili bilgileri derledik.
1. Charles Dickens (1812 – 1870), Londra, İngiltere
Dünya Edebiyatı’nın önemli yazarlarından olan Charles Dickens, eserlerinde Sanayi Devrimi’nin en ciddi ve ağır etkilerinin yaşandığı Viktorya Dönemi İngiltere’sini ve o dönemde toplumda yaşanan sıkıntıları ön plana çıkarır. Güçlü karakterleri ve ayrıntılı tasvirleri ile Dünya Edebiyatı’nın unutulmaz eserleri arasında yer alan kitaplara imzasını atar. Dickens’ın 1837’den 1839’a kadar ikamet ettiği, Londra’nın doğusundaki 48 Doughty Caddesi’nde bulunan evi, 1925 yılında müze olarak ziyaretçilere açılır. Victoria Devri’nin usta kalemlerinden Dickens’ın Oliver Twist’ı kaleme aldığı evde, Dickens’a ait önemli eşyalar da görülebilir.
Oliver Twist’in Yazarı Charles Dickens’ın Hayatı
İki Şehrin Hikayesi’nin Yazarı Charles Dickens’ın 9 Kitabı
2. Ernest Hemingway (1899 – 1961), Florida, ABD
20. yüzyılda Dünya Edebiyatı’nda çok büyük bir ün kazanan öykü ve roman yazarı Ernest Hemingway, edebiyatçılığının yanı sıra gazetecilikte de önemli başarılara imza atar. Yapıtlarında özlü ve çarpıcı bir dil kullanan ve olayların bağlantısını büyük bir titizlikle kuran Hemingway, ardında yayımlanmamış pek çok taslak yazı bırakır. Bunlardan bir bölümü kendi eliyle yaşamına son verdikten bir süre sonra yayımlanır. Ernest Hemingway’in eşi Pauline ve iki oğlu Patrick ve Gregory ile birlikte 1931-1940 arasında yaşadığı Florida’da bulunan evi, 1964 yılında müze haline getirilir. Nobel ve Pulitzer Ödüllü yazar, birçok eserini bu evin ikinci katındaki çalışma odasında kaleme alır. Müze yetkilileri, Hemingway’in evde sadece dokuz yıl yaşadığını, ancak eserlerinin yüzde 70’ini burada ürettiğini belirtiyor.
Ernest Hemingway’in Hayatı ve 7 Kitabı
3. Fyodor Mihayloviç Dostoyevski (1821 – 1881), St. Petersburg, Rusya
Suç ve Ceza, Karamazov Kardeşler, Yeraltından Notlar, Kumarbaz gibi zamanın ötesinde başyapıtlara imza atan büyük Rus yazar Dostoyevski, 1821’de Moskova’da doğsa da St. Petersburg’da yaşar. St. Petersburg’da 1971 yılında müzeye dönüştürülen bu evde hayata gözlerini yumar. St. Petersburg, Dostoyevski’nin mühendislik eğitimi aldığı, ilk işine girdiği ve devlete karşı suç işlediği iddiasıyla tutuklandığı şehirdir. 5/2 Kuzneçniy Pereulok olarak bilinen adresteki bu binaya Ekim 1878’de ailesiyle taşınır. İlk hikayesi Karamazov Kardeşleri de bu evde yazar. 28 Ocak 1881’de ölene dek 3 yıl burada yaşar. Epilepsi ve ciğerlerindeki rahatsızlıktan dolayı öldüğünde 59 yaşındadır. Müzede Dostoyevski’nin kendi el yazması notları, kalemi, çay bardağı gibi birçok özel eşyası görülebilir.
Dostoyevski’nin Eserleri ve Hayatı
4. Anton Çehov (1860 – 1904), Rostov, Taganrog, Rusya
Öyküleri ve oyunlarıyla modern edebiyatta yeni bir sayfa açmış James Joyce’den, Virginia Woolf’a, Katherine Mansfield’den, Raymond Carver’e kadar pek çok yazarı etkilemiş Anton Çehov, 1900 yıllarında, büyük bir değişimin arifesinde olan Rusya’da yaşar, eserlerinde bu coğrafyayı ve insanlarını konu eder.
Azak Denizi kıyısındaki Taganrog şehrinde Anton Çehov’un doğduğu ev bulunur. Bu nedenle, Rusya’da Taganrog Çehov’un şehri olarak anılır. Çehov’un Moskova Üniversitesi’ne tıp eğitimi için gitmeden önce ailesiyle birlikte yaşadığı mütevazı ev bugün bir müze. Şehirde yazarın adının verildiği bir cadde, meydan, tiyatro ve kütüphane de bulunuyor.
Çehov, Çar tarafından mahkum edilen kişilerin yaşam koşullarını yerinde incelemek için bir Uzakdoğu adası olan Sahalin’e geziye çıkar. 1891’de yayımcı dostu Suvorin’le birlikte Batı Avrupa’ya gider. Ancak yazmak için sakin, sessiz bir hayat gereklidir. 1892’de Moskova’nın güneyindeki Melikhovo köyüne ailesiyle birlikte yerleşir. Kardeşi, sanatçı Mikhail, kızkardeşi Maria ve babası Pavel ile birliktedir Melikhovo’da. Çehov, bir taraftan doktor olarak en uzak köylerdeki hastalarla bile ilgilenirken, bir taraftan köyde üç okul, bir klinik yaptırır.
Yazarlığının en verimli yıllarından bir bölümünü burada geçirir. 6. Koğuş, Üç Yıl, Kara Keşiş, Bilinmeyen Bir Adamın Hikayesi, Mujikler gibi hikayelerini burada yazar. Başyapıtlarından biri olan Martı bu yılların ürünüdür. Bahçe işleriyle de uğraşır. 1899’da Çehovlar araziyi satıp Yalta’ya taşınır. Karısı Olga Knipper o yılları şöyle anlatır: “Melikhovo, yazarın hayatında büyük, silinmez bir iz bıraktı. Çok sevdi ve tüm şiirsel ruhuyla ona bağlandı… Melikhovo’da Rus hayatını, Rus doğasını ve sevdiği çok sayıda Rus halkını tekrar öğrenmesi gerekiyordu.” 1940 yılında ev müzeye dönüştürülür.
Anton Çehov’un Hiç Eskimeyen Hikayelerinden 9 Alıntı
5. Lev Nikolayeviç Tolstoy (1828 – 1910), Yasnaya Polyana, Rusya
Rus ve Dünya Edebiyatı’nın büyük ustalarından Lev Tolstoy, 28 Ağustos 1828’de 32 odalı, 3 katlı Yasnaya Polyana’daki bu evde dünyaya gelir. Yazar, 1856’da St. Petersburg’dan gelerek Yasnaya Polyana’daki bu eve yerleşir. Tolstoy’un ailesi büyüdükçe ev (13 çocuk) yeni eklentiler yapılarak genişletilir. Tolstoy’un, Savaş ve Barış, Anna Karenina gibi romanlarını yazdığı, karmaşık olaylarla dolu yaşamının 50’den fazla yılını bu evde geçirir. Ölümünden sonra da buraya defnedilir. 1921’de yazarın kızı Aleksandra tarafından müzeye çevrilen bu ev, şimdilerde torunları tarafından işletiliyor. Müzede Tolstoy’a ait notları, kütüphaneyi ve eşyaları görebilir, edebiyat dünyasına damga vuran bu büyük ismin gündelik yaşamından kalanları inceleyebilirsiniz.
Leo Tolstoy, 1881 yılında ailesi ile birlikte Yasnaya Polyana şehrinden Moskova’ya taşınır. Bir sene sonra da Khamovniki bölgesinde yer alan bu evi satın alır. 1882 yılının yazında Tolstoy’un talimatlarıyla ev tadilata girip genişletilir. Tolstoy şehir merkezindeki bu evde sürekli kalmaz, yazları Yasnaya Polyana’daki evlerine gidip yazı orada geçirir. Ekim 1882’den Mayıs 1901’e kadar bu evde yaşar. Tüm eşyaların o döneme ait olduğu ev, 1921 yılında müze haline getirilir.
Tolstoy’un 9 Kitabından Etkileyici Alıntılar
6. Victor Hugo (1802 – 1885), Guernsey Adası, İngiltere
Louis-Napoléon Bonaparte’nin 1851’deki hükümet darbesinden sonra Paris’ten sürgün edilen Victor Hugo önce Belçika’ya, oradan da Manş Denizi’ndeki Guernsey Adası’na gelir. 1856’da Hauteville House’a yerleşir. Saint Peter Limanı’nı tepeden gören bu evde, Sefiller, Deniz İşçileri gibi başyapıtlarını yazar. 1927’de ev Hugo’nun torunları tarafından müzeye dönüştürülür.
1832’de Victor Hugo, Place des Vosges’da, Hôtel de Rohan-Guéméné olarak bilinen 17. yüzyıldan kalma konutun ikinci katını kiralar ve on altı yıl boyunca ailesi ile birlikte yaşar. 1604’te inşa edilen binanın ikinci katı, yazarın 15. Louis dönemi imzalı mobilyaları, üzerinde gazetelerini okumaktan büyük zevk aldığı söylenen ve 17. yüzyıl ipek Osmanlı sancağıyla örtülü divanı, portreleri, resimleriyle süslü.
16 yıl boyunca bu evde hayatının çok önemli olaylarını yaşar yazar: Kızı Leopoldine’nin ölmesi de bunların arasında. Ev, yasını tuttuğu kızı Leopoldine’e yazdığı şiirler ve ondan kalan hatıralarla dolu. Müzede aynı şekilde resimler, seramik objeler, dönemin mobilyaları, özellikle de Victor Hugo’nun en güzel eserlerini yazdığı yazı masası dikkat çekici. Eşi Adèle ve dört çocuğu burada 1848 yılına kadar yaşar ve bu daire en uzun süre yaşadığı iki mülkten biridir, diğeri de Guernsey’deki Hauteville Evi’dir. Place des Vosges, 1903’ten beri müze olarak ziyaret edilebiliyor.
Victor Hugo’nun Eserleri ve Hayatı
7. Alexandre Dumas (1802 – 1870), Le Port-Marly, Fransa
Alexandre Dumas, şöhretinin zirvede olduğu 1840’lı yıllarda, Üç Silahşörler ve Monte Cristo Kontu’nun (her ikisi de gazetelerde seri romanlar olarak yayınlanır) başarısının ardından, şehrin karışıklığından kurtulabileceği bir yer arar. Le Port-Marly yamaçlarında yeni evini inşa etmek için mükemmel bir mekan seçer. Hayalini gerçeğe dönüştürmek için o yılların önemli bir mimarı olan Hippolyte Durand’u kiralar. Ev 1847’de tamamlanır.
Dumas, evinde eğlenmeyi sever, muhteşem partiler düzenler ve konuklarına kendi icadı yemeklerini sunar. Dumas’ın evi hayvanlarla doludur, köpekler, kediler, papağanlar, maymunlar, akbabalar… Ancak 1848’de birçok alacaklısı tarafından takip edilen Dumas, mülkünü tüm mobilya ve dekoratif objeleriyle birlikte satmaya karar verir. 1851 yılına kadar kişisel cennetinde alıcı rızasıyla kalmayı başarır. Bu evde 10’a yakın roman ve hikaye yazar. Şöminesi, tavan dekoru, yazarın bastonları, bir odanın vitraylı pencereleri ile dikkat çeken evde, Balzac’ın açık artırmadan kurtulmuş çalışma masası, koltuğu ile Bohemya kristali bir de vazo bulunur. Ev, 1969 yılına kadar birkaç kez el değiştirir. 1970 yılında müzeye dönüştürülür.
8. Émile Zola (1840 – 1902), Médan, Fransa
Natüralizm (Doğalcılık) akımının en güçlü ve başarılı örneklerini roman dalında veren Emile Zola, Paris’in batı banliyösündeki bu evi, 1877’de yayımlanan L’assommoir (Meyhane) romanından kazandığı parayla satın alır. Paris’te yaşamasına rağmen kır hayatına özlem duyar. Başkente çok uzak olmayan, annesinin dinlenebileceği, Seine kıyısında sakin bir mekan arar ve Médan’da, bu evi bulur. 1878’de taşınır ve 1902 yılında ölümüne kadar bu evde kalır.
La Béte Humaine (Hayvanlaşan İnsan) eserini yakınlardaki demiryolundan esinlenir. Germinal, La Terre (Toprak) ve Nana olmak üzere 8 romanını bu evde yazar. Evinde annesi ve eşi Alexandrine ile yaşayan Zola, çektiği fotoğrafları yıkayıp basabileceği bir laboratuvar da kurar. 1888’de karısının işe aldığı Jeanne Rozerot’a aşık olur ve ondan 2 çocuğu olur. Zola’nın özel kütüphanesi, yemek odası, Art Nouveau vitrayları, ondokuzuncu yüzyıl mobilyaları, duvar halıları aynen korunur. Zola’ya ait el yazmaları, gazeteler ve çektiği birçok fotoğraf da görülebilir. 1898 yılında Dreyfus davası nedeniyle ve Médan’a dönmeden önce, on bir ay boyunca İngiltere’ye sürgüne gider. Zola’nın sadece Médan’daki evi kendisine aittir, zira Aix ve Paris’te kiracı olarak yaşar.
9. Edgar Allan Poe (1809 – 1849), Baltimore, ABD
Polisiye roman türünün babası olarak kabul edilen Edgar Allen Poe’nun, 1841’de yayınlanan The Murders In The Rue
Morgue (Morg Sokağı Cinayeti) hikayesi polisiye türün ilk örneği sayılır. Poe’nun 1833-1835 yılları arasında teyzesi, büyükannesi ve iki kuzeni ile birlikte yaşadığı evin ona ait olduğu bilinmiyordu. 1930 yılında yıkılma tehlikesi geçiren ev, Poe’nin burada yaşadığı öğrenilince korumaya alınır. Ziyaretçiler aynı katlarda, merdivenlerde, orijinal sıva duvarları ve ahşap işleri içerisinde dolaşırlar. 1949’da müzeye dönüştürülen evi ziyaret edenler, onu ürkütücü diye nitelendirirler.
Edgar Allan Poe’nun Şiirleri, Kitapları ve Hayatı
10. Jules Verne (1828 – 1905), Picardie, Fransa
Dünyanın Merkezine Yolculuk, Denizler Altında 20 Bin Fersah, Ay’a Yolculuk ve 80 Günde Devr-i Alem isimli romanlarıyla okuyanların zihinlerini açan ve onları yeni maceralar için cesaretlendiren Jules Verne, 1882-1900 yılları arasında bu evde kiracı olarak 18 yıl yaşar. Evin içi Jules Verne romanlarının konseptine göre dekore edilir. Yemek salonu ise Jules Verne dönemine ait eşyaların en iyi korunduğu ve aynen sergilendiği bölüm. Kitaplıklara dizilmiş kitaplar, üniversite diploması gibi Jules Verne’e ait pek çok belge burada görülebilir.
Jules Verne’nin Eserleri ve Hayatı
11. Oscar Wilde (1844 – 1900), Merrion Square, Dublin
İrlandalı yazar şair Oscar Wilde’ın 1855-1878 yılları arasında yaşadığı, çocukluğu ve gençliğini geçirdiği evi, American College 1994’te devralır ve New Yorklu çift Tina & William E. Flaherty’den yardım alınarak tekrar restore edilen ev Wilde’ın yaşadığı döneme uygun dekore edilir. Evin birinci katı, sanat ve heykel sergileri ve diğer kültürel işlevler için kiralanır. İkinci ve üçüncü katında American College öğrencileri ders görür. Oscar Wilde’ın evi randevu alarak görülebilir.
İrlandalı Yazar Oscar Wilde’nin Sözleri ve Hayatı
Kaynak
Charles Dickens Museum, Musée Jules Verne, Poe Baltimore, Museum Alexandre Dumas, Maison Zola
