Vampir, edebiyatta efsanelerin ortaya çıkardığı bir figür olarak yaşarken, sinema sayesinde daha geniş kitlelerin ilgisini çeken bir kahraman haline gelmiştir. İlk dönem vampir filmlerinde tam anlamıyla bir korku figürü olan Dracula, giderek korku sinemasının gelişmesiyle birlikte farklı açılardan değerlendirilmeye başlanmıştır.
İlk önemli vampir filmi olan Friedrich Wilhelm Murnau’nun Nosferatu’sundaki (1922) Kont Orlok, Dracula’nın bir uyarlamasıdır. Zamanla sinemacıların hayal güçleri ile vampir imgesinin farklı biçimlerde karşımıza çıktığını görmekteyiz. Komediden, erotik sinemaya kadar pek çok türde Dracula ve vampir filmlerde kahraman olmuşlardır. Bu vampirler, çoğunlukla etraflarındakilerden ayırt edilememektedir. İnsan gibi görünürler, yerler, içerler, sigara kullanırlar, aşık olurlar, kızarlar ve merhamet duyarlar. Son dönem vampir filmlerinde, önceleri toplumun uzağında yaşayan vampirler, insanlarla ortak yaşam alanlarını paylaşmakta, sosyal yaşamın içinde yer almaktadırlar.
1. Nosferatu, Bir Dehşet Senfonisi, 1922
Yönetmen: F. W. Murnau, Oyuncular: Greta Schröder, Max Schreck, Ruth Landshoff
Nosferatu, 1922 yılında Almanya’da çekilen Alman dışavurumculuğu akımının başyapıtlarından ve korku sinemasının sayılı klasiklerindendir. Filmin orijinal adı Nosferatu: Eine Symphonie des Grauens, yani Nosferatu: Bir Dehşet Senfonisi’dir. Bram Stoker’ın Dracula romanından uyarlanmıştır. Nosferatu’nun duvara yansıyan gölgesiyle yaratılan gerilim veya pençeli elinin gölgesinin kurbanının üzerinde ilerleyişi gibi ürpertici sahneler, filmin korku sinemasının köşe taşlarından biri olmasında kilit bir role sahiptir. Nosferatu filminde, Bram Stoker’ın romanından farklı olarak vampir Kont Orlok’tur.
Wisburg isimli küçük bir kasabada yaşayan Hutter ve Ellen’in mutlu bir evlilikleri vardır. Bir emlakçının yanında çalışan Hutter’a, Karpat Dağları’nda oturan Kont Orlok’un Wisburg’dan ev almak istediği ve bu konuda yardımcı olursa karşılığında çok para kazanacağı söylenir. Teklifi hemen kabul eder Hutter. Ucunda acının, karanlığın, lanetin ve ölümlerin olduğu bu yol, Kont Orlok’un evinde son bulur. Kont Orlok’un normal olmadığının farkındadır Hutter. Şato içinde dolaştığı sırada bulduğu Vampirlerin Kitabı sayfalarını karıştırdıkça Orlok’un kan emen bir Nosferatu, yani vampir olduğunu anlar.
2. Dracula, 1931
Yönetmen: Tod Browning, Oyuncular: Bela Lugosi, Dwight Frye, Edward Van Sloan, Helen Chandler, David Manners
Dracula, Bram Stoker’ın aynı isimli romanından uyarlanan, siyah beyaz bir korku klasiğidir. Tod Browning tarafından çekilen ve kariyerindeki en başarılı filmlerden biri olan Dracula filminde Kont Dracula’yı korkunun ustası Bela Lugosi canlandırıyor. Günümüzde Dracula’yla özdeşleşen yerlere kadar uzanan siyah pelerin ilk defa bu filmde kullanılmıştır. Bu simge, oyuncu Bela Lugosi’ye de öylesine yapışır ki, oyuncu 1956 yılında öldüğünde filmde giydiği siyah pelerinle birlikte gömülür.
John Harker, gizemli ve kolay kolay ele geçmeyen Kont Dracula’yla bir emlak anlaşması yapmak için Transilvanya’ya gönderilir. Ama ev sahibi vampir, insanların kanıyla beslenen bir hortlaktır ve taşınma fikri ona pek de cazip gelmemektedir. Yüzlerce yıllık cehennemi, hayaletlere özgü bir varoluşun ardından, tek istediği huzura ermektir. Yine de, John’ın genç eşi Mina’nın fotoğrafını görüp heyecanlanınca, gemiyle batıya doğru yolculuğa çıkar.
3. The Hunger (Açlık), 1983
Yönetmen: Tony Scott, Oyuncular: Catherine Deneuve, David Bowie, Susan Sarandon
Bilinen en eski vampir olan Miriam, sevgililerini ölümsüzlük vaadi ile vampir yapmakta, ancak karşılığında onların kanı ile beslenmektedir. Son sevgilisi John, bir gün kendisinde yaşlanma belirtileri fark edince paniğe kapılır ve erken yaşlanma uzmanı Doktor Sarah’ın kapısını çalar. John’ın anlattıklarına başta inanmayan Sarah, daha sonra gördükleri karşısında şaşkınlığa düşecek ve Miriam’ın büyüsüne kapılacağından habersiz olarak onu ziyaret eder. Ancak Miriam’ın kendisini baştan çıkartması ile Sarah yeni sevgili ve yeni kurban oluverir. Filme damgasını vuran ise Susan Sarandon ile Catherine Deneuve’nun sevişme sahnesidir. Vampir klişelerinin hiçbirini bulamayacağınız film, şimdiye dek çekilmiş en estetik vampir filmi olma özelliğini de korur. Görselliği, gerilim, erotizm ve gotik unsurlarının dozunda kullanılması ile sadece bir vampir filmi olarak değil, kült filmler arasında haklı yerini alır.
4. Fright Night (Komşum Bir Vampir), 1985
Yönetmen: Tom Holland, Oyuncular: Chris Sarandon, William Ragsdale, Amanda Bearse
Charley Brewster, henüz lise çağındadır, bir gün yeni komşuları Jerry Dandrige’nin ve onun ev arkadaşı Billy Cole’un gecenin karanlığında bir cenaze tabutu taşıdıklarına şahit olur. Başta buna bir anlam veremez, ta ki Dandrige karşı pencereden ona dişlerini gösterene kadar. Televizyonda yayınlanan Fright Night adındaki bir korku tiyatrosunun müptelası olan ve vampir hikayelerine aşina Charley, komşusunun bir vampir olduğunu anlar. Etrafındakileri buna inandırıp, başına sardığı bu beladan kurtulmaya çalışır. Annesi, sevgilisi Amy ve uçuk arkadaşı Evil kendisine inanmaz. Son olarak Fright Night’ın yaratıcısı ünlü vampir avcısı Peter Vincent’e başvurur.
5. The Lost Boys (Kayıp Çocuklar), 1987
Yönetmen: Joel Schumacher, Oyuncular: Corey Haim, Dianne Wiest, Jason Patric
Lucy Emerson, eşinden boşandıktan sonra iki çocuğu Sam ve Mike ile Kaliforniya’da bir sahil kasabasına taşınır. Bu sırada, Sam yeni arkadaşlarından kasabanın vampirlerle dolu olduğunu duyar, ancak buna inanmaz. Daha sonra ağabeyi güzel bir kız için motosikletli bir çeteyle takılmaya başlar ve bu sırada Sam abisindeki değişiklikleri fark eder. Abisinin de bir vampire dönüştüğünden artık emin olan Sam, vampir avcısı iki arkadaşını daha yanına alır ve baş vampiri öldürüp abisini kurtarmaya karar verir.
6. Blade (Bıçağın İki Yüzü), 1998
Yönetmen: Stephen Norrington, Oyuncular: Wesley Snipes, Stephen Dorff, Kris Kristofferson, Sanaa Lathan, Udo Kier
Şimdiye kadar çekilen en ilginç vampir filmlerinden biri olan Bıçağın İki Yüzü filminin siyahi vampir avcısı Blade, ilk olarak bir çizgi roman serisi ile hayat bulur ve 1998 yılında sinema perdesine aktarılır. Bir vampir olan Blade’in tek farkı vampir ile insanın birleşiminden dünyaya gelmesi ve gün ışığında rahatlıkla yürüyebilmesidir. Vampir olmasına karşın, vampirlerden nefret eden Blade onları her zaman avlamaya ve kan kusturmaya yemin eder. Blade, annesi ona hamileyken acımasız vampirlerin saldırısına uğrayarak öldürülür. Hep bu acı ve nefret ile büyüyen genç adam, zamanı geldiğinde hepsinin peşine düşer.
7. Bram Stoker’s Dracula (Drakula), 1992
Yönetmen: Francis Ford Coppola, Oyuncular: Keanu Reeves, Anthony Hopkins, Gary Oldman, Monica Bellucci, Winona Ryder
Bram Stoker’ın Dracula adlı romanın en sadık uyarlamasıdır ve unutulmaz vampir filmleri arasında yerini almıştır. Film set tasarımı, efektler, makyaj çalışmasıyla çarpıcı bir gösteriye dönüşmüş ürkütücü, erotik, modern bir vampir filmi olarak 1993’te makyaj, kostüm ve ses dalında Oscar alır. Dracula’yı oynayan Gary Oldman’ın oyunculuğu da muhteşemdir.
8. Interview With The Vampire (Vampirle Görüşme), 1994
Yönetmen: Neil Jordan, Oyuncular: Tom Cruise, Brad Pitt, Antonio Banderas, Christian Slater, Kirsten Dunst, Stephan Rea
Anna Rice’ın aynı isimdeki 1976 tarihli romanından sinemaya uyarlanmış bir filmdir Vampirle Görüşme. Genç bir gazeteci (Slater), gizemli bir adamla röportaj yapmaya başlar. Adam 200 yaşında bir vampir olduğunu söyler. İnanmayan gazeteciye birkaç numara yaparak onu inandırır ve öyküsünü anlatmaya başlar. Louis (Brad Pitt) varlıklı bir gençtir. Karısını yakın zamanda kaybetmiştir ve kendisini bir türlü toparlayamamıştır. Sarhoş olduğu bir gecede Lestat’ın (Tom Cruise) onu vampir yapma fikrine karşı çıkamaz ve bütün hayatı değişir, fakat kendi içinde gelgitler yaşamaktadır, çünkü insanları öldürme fikri ona çok ters gelmektedir. Bu nedenle, uzun bir süre sıçanlar, fareler, köpekler ve tavuklarla idare etmiştir. Bu sırada, küçük bir kız olan Claudia (Dunst) ile tanışır.
9. Shadow Of The Vampire (Vampirin Gölgesi), 2000
Yönetmen: E. Elias Merhige, Oyuncular: Willem Dafoe, John Malkovich, Catherine McCormack, Cary Elwes, Udo Kier
Vampirin Gölgesi, 1920’lere damgasını vurmuş olan Alman ekspresyonist sinemacı Murnau’nun meşhur filmi Nosferatu’yu çekmesi sırasında yaşanan olayları, gerçeklik duygusuyla biraz oynayarak ve hayali olup olmadığı tartışmalı bir kurgu içerisinde anlatır. 1920’lerde yönetmen F.W. Murnau (John Malkovich) tüm zamanların en muhteşem sessiz vampir filmi olan Nosferatu’yu çekmeye karar verir. Otantik bir korku atmosferi yaratmakta kararlı olduğu için Max Schreck (Willem Dafoe) isimli gerçek bir vampiri, Kont Orlok rolünde oynatmak için tutar. Murnau, Schreck’e filmin uyuşturucu bağımlısı yıldız oyuncusu Greta Schroeder’in (Catherine McCormack) boynunu vaadeder.
10. Underworld (Karanlıklar Ülkesi), 2003
Yönetmen: Len Wiseman, Oyuncular: Kate Beckinsale, Wentworth Miller, Michael Sheen, Sophia Myles, Bill Nighy
Karanlıklar Ülkesi serisi şimdilik 5 filmden oluşur. Serinin ilk filmi olan Karanlıklar Ülkesi, kurt adamlar ve vampirler arasındaki savaşı konu alır. Asırlar önce başlayan savaş, Lycanların lideri Lucian’ın öldürülmesi üzerine sona erer. Lycanlar, artık direnişi bırakmış, lağım kanallarında yaşamaktadır. Vampirler için bir tehdit kalmamıştır. Kadın vampir Selene, kurt adam tehditine karşı hala güçlü bir şekilde ayaktadır. Selene’nin görevi kurt adamları yok etmektir. Michael ise vampirler ile kurt adamlar arasındaki savaşa son vermek ister, derken Selene Michael’e aşık olur.
11. Van Helsing, 2004
Yönetmen: Stephen Sommers, Oyuncular: Hugh Jackman, Kate Beckinsale, David Wenham, Elena Anaya, Robbie Coltrane
İnsanlığı dünyadaki her türlü kötülükten kurtarmak için gelmiştir Van Helsing. Her ne kadar herkes onunla aynı fikirde olmasa da. Bir grup insan onun kahraman değil, aksine bir katil olduğuna inanmaktadır. Vatikan, bu canavar avcısını ve onun müttefiki Carl’ı Transilvanya’ya göreve gönderir. Onların bu topraklara gelme nedeni, güçlü Kont Dracula’yı durdurmaktır. Ancak burada Anna Valerious adlı Çingene Prenses ile güçlerini birleştirirler. Prensesin amacı ise eski bir laneti sonlandırmaktır. Bu lanet ailesine zarar vermektedir. Ortak hedefleri vampiri yok etmektir, ancak nasıl yapacaklarından emin değillerdir. Ortadan kaldırılması gereken sadece Dracula değil, Kurtadam ve Frankenstein da büyük bir sorundur. Van Helsing, korku, aksiyon ve macera dolu bir film.
12. Let The Right One In (Gir Kanıma), 2008
Yönetmen: Tomas Alfredson, Oyuncular: Lina Leandersson, Kare Hedebrant, Malin Cederblad, Per Ragnar, Adam Stone
İsveç filmi Let The Right One In, karlarla örtülü Stockholm’un yakınlarında küçük bir İsveç kasabasında, 12 yaşlarında yalnız bir çocuğun, apartmanlarına yeni taşınan garip bir kızla olan ilişkisini anlatıyor. Çocuk, bir yandan apartmana yeni taşınan bu kızın yavaş yavaş bir vampir olduğunu anlarken, bir yandan da kızla arasında yürekleri ısıtan bir bağ kuruluyor. Filmde vampir teması son derece gerçekçi ele alınmış ve buna rağmen masalsı ve naif detaylar da yerleştirilmiş. Hikayenin kalbinde 2 çocuğun hikayesi anlatıldığı için, bu masalsı ve naif detaylar müthiş bir uyum içerisinde filmin içindeki tavizsiz korku ve dehşet öğelerine karışıyor.
13. The Twilight Saga: New Moon (Alacakaranlık Efsanesi: Yeni Ay), 2009
Yönetmen: Chris Weitz, Oyuncular: Kristen Stewart, Robert Pattinson, Ashley Greene, Taylor Lautner, Dakota Fanning
Stephenie Meyer’in yazdığı Alacakaranlık Serisi 5 filmden oluşmaktadır. Bu seri ile tanınan Stephenie Meyer, kana susamış bir vampirin genç bir kıza aşık olmasını anlatan hikayeyi rüyasında gördüğünü söyler. Üç ay içinde bir kitap yazan Meyer, aslında bunu sadece eğlence olsun diye yazdığını, yayınlamayı düşünmediğini belirtir. Daha sonra kız kardeşinin ısrarıyla kitabı bir yayınevine gönderen Meyer’in başarı dolu hikayesi de böylece başlar.
Alacakaranlık I, kasabadaki vampirlerden Edward’la insan olan Isabella arasındaki aşk ilişkisiyle başlar. 17 yaşındaki Isabella Swan, babası Charlie’yle yaşamak üzere küçük bir kasaba olan Forks, Washigton’a taşınır. Burada yüz sekiz yaşında bir vampir olup, on yedi yaşında görünen gizemli sınıf arkadaşı Edward Cullen ile tanışır. Başlangıçta uzak dursa da, sonrasında birbirlerine aşık olurlar. Üç göçebe vahşi vampir James, Victoria ve Lawrent geldiğinde Bella’nın hayatı tehlikeye girer ve Edward’ın ailesi onun hayatını çok geç olmadan kurtarmak için uğraşırlar. Yeni Ay’da ise öldürülen sevgilisinin intikamını Cullen ailesinden almak isteyen Victoria ve neden olduğu olaylar ön plana çıkar. Seattle kenti pek çok vahşi ölümle çalkalanır, bu ölümler aynı zamanda Edward ve Bella’nın geleceğiyle de bağlantılıdır. Yeni Ay, romantik Edward’ın Bella’ya evlenme teklif etmesiyle son bulur.
14. Thirst (Kan Arzusu), 2009
Yönetmen: Park Chan-wook, Oyuncular: Kang-ho Song, Oh Dal-su, Shin Ha-kyun, Eriq Ebouaney, Woo-seul-hye Hwang
Güney Kore yapımı olan filmde, ölümcül bir hastalığın tedavisi için gizli bir laboratuvar kurulmuştur. Emmanuel virüsüne karşı geliştirilen aşı, gönüllü denekler üzerinde test edilmektedir. Sang-hyun hastaların hayatını kurtarmak amacıyla gönüllü olarak deneye katılır. Yapılan deney sonucu 500 denek arasında hayatta kalmayı başaran tek kişi vardır: Sang-hyun. Fakat kimsenin bilmediği bir gerçek vardır, Sang-hyun iyilik yapmak için gittiği laboratuvardan, kan ile beslenen bir vampir olarak çıkmıştır. Film Altın Palmiye’de Jüri Özel Ödülü’nü alır.
15. Abraham Lincoln: Vampire Hunter (Vampir Avcısı: Abraham Lincoln), 2012
Yönetmen: Timur Bekmambetov, Oyuncular: Mary Elizabeth Winstead, Dominic Cooper, Rufus Sewell, Anthony Mackie, Marton Csokas
Seth Grahame-Smith’in aynı adlı romanından sinemaya uyarlanan film, tarihi gerçeklerle kurguyu inanılmaz şekilde bir araya getirir. Abraham Lincoln’ün başkanlık dönemindeki Amerikan Sivil Savaşı’nı, kölelik yasasının ve ardındaki sebeplerin ortaya çıkışı senaryoya çok güzel aktarılmış. İlk bakışta Amerikan başkanı olarak bildiğimiz bir kişinin elinde baltayla saldırması biraz garip gelse de, gerçek Abraham Lincoln’ün 1.90 boylarında, eski bir güreşçi olduğu ve babasıyla çalıştığı zamanlardan dolayı baltasını çok iyi kullandığı bilinir.
9 yaşında, annesinin bir gece vampirler tarafından öldürülmesine tanık olan Abraham Lincoln, gençlik yıllarında vampirlerle savaşmayı öğrenir. Gündüzleri avukat, sonrasında senatör ve başkan olan Lincoln, geceleri ise ucuna gümüş dökülmüş baltasıyla vampir avlayan bir intikamcı olarak karşımıza çıkar.
16. Only Lovers Left Alive (Sadece Aşıklar Hayatta Kalır), 2013
Yönetmen: Jim Jarmusch, Oyuncular: Mia Wasikowska, Tilda Swinton, Tom Hiddleston
Vampir olan Adam ve Eve’nin aşkları yüzyıllardır sürmektedir, fakat son derece akıllı ve bir o kadar da ince zevklere sahip bohem entelektüeller olarak dünyanın gidişatı canlarını sıkmaktadır. Hayatın keyfini çıkarmaya bakarlarken, sükunetleri Eve’nin ele avuca sığmaz kız kardeşinin gelişiyle bozulur. Zeki oldukları kadar kırılgan olan çiftimiz çağdaş dünyanın yıkılıp çökmesine tanık olurken, bir taraftan da ayakta kalmaya çalışır. Filmle ilgili küçük bir detay, Eve, uzun bir seyahate çıkmadan önce kadim zamanlardan bugüne çeşitli çağlardan ve dillerden kitapları hızlıca tarayıp en sevdiklerini valizine dolduruyor. Filmde birçok yazarın kitaplarının yanında Elif Şafak’ın da bir kitabı görülüyor, Aşk kitabı olduğu tahmin ediliyor.
Kaynak
Öteki Sinema, Vampir Efsanesi, Vampir Filmleri ve Vampir Olgusuna Farklı Bir Bakış: Buffy The Vampire Slayer ve Angel Dizileri, Nosferatu: Bir Dehşet Senfonisi, The Hunger (1983)
Aralarında en eski izlediğim film Dracula.