Dünyanın en ücra köylerinde bile insanların gece yarıları kalkıp maçlarını izlediği, “Kelebek gibi uçarım, arı gibi sokarım” sözü dillerde dolaşan, dünya spor tarihinin gelmiş geçmiş en büyük efsanesi, olimpiyat ve dünya şampiyonu boksör Muhammed Ali, Müslüman olmadan önceki ismiyle Cassius Marcellus Clay Jr., 17 Ocak 1942’de Kentucky Louisville’de doğar. Afro-Amerikan ve az da olsa İrlanda kökenlidir.
1954 yılının Ekim ayında panayırda bisikleti çalınan Cassius Clay, boksör olmaya karar verir. Genç yaşında dikkatleri üzerine çeken Muhammed Ali, henüz 18 yaşındayken 1960 Roma Olimpiyatları’na katılır ve ağır hafif sıklette altın madalya alarak ismini tüm dünyaya duyurur. İtalya’dan döndükten iki gün sonra yaşananlar Ali’nin kişiliğinin özetidir sanki. Bir lokantada sadece beyazlara yemek verildiğini öğrenen genç şampiyon, olimpiyat madalyasını Ohio Nehri’ne atmakta tereddüt etmez.
Muhammed Ali, kardeşi Rudy’le
Muhammed Ali, 12 yaşında
Muhammed Ali, 1960 Roma Olimpiyatları’nda
Muhammed Ali, 1964 yılında 22 yaşında Sonny Liston’u yenerek Dünya Şampiyonu ünvanını kazanır ve dünya ağır siklet boks şampiyonu olur. Ardından, Amerika’daki Müslümanların siyahi lideri Malcolm X’le tanışır ve şaşırtıcı bir açıklamayla “Cassius Clay benim köle adımdı. Artık köle değilim, adım bundan böyle Muhammed Ali.” diyerek İslam dinini seçtiğini duyurur.
1967’de Amerika’nın Vietnam Savaşı sırasında, askerliğini yapmamış olan Muhammed Ali, Vietnam’a götürülmek istenir. O ise “Onlar bana hiçbir şey yapmadılar ki savaşayım. Louisville’de insanlar hala pis zenci diye çağırılıp, köpek muamelesi görüyorken ve en basit haklarından bile mahrumken, benden üzerime bir üniforma geçirip 10000 mil ötedeki bir ülkede bomba atıp kurşun sıkmamı nasıl beklerler? Benim halkımın gerçek düşmanı burada, Amerika’da. Kendi özgürlüğü, kendi adaleti ve eşitlik için savaşan o insanları köleleştirmede kullanılan bir maşa olmayacağım.” der ve görevi reddeder.
ABD hükümeti, Muhammed Ali’nin lisansını, pasaportunu elinden alır ve 5 yıl hapis cezası verir. Maddi anlamda sıkıntılı günler yaşar, ailesinin yardımı ve üniversitelerde para karşılığı yaptığı konuşmalarla geçimini sağlar. 1970’te açtığı temyiz davasını kazanır ve boksa geri döner.
Muhammed Ali ve Annesi
Kaybettiği ünvanı hemen almak ister Ali. 1971’de Joe Frazier’la asrın maçına çıkar. Otoriteler 3 yıl ara veren Ali’nin Frazier gibi bir rakiple dövüşmesini adaletsiz bulur. Zaten profesyonel kariyerinin ilk yenilgisini de Frazier’a karşı alır. Ardından Ken Norton’a çenesinin kırıldığı maçta sayıyla mağlup olur. Otoriteler boks hayatının bittiğini düşünürken yenildiği rakiplerden sırayla rövanşı alır. 1973’te Fraizer’i iki rauntta nakavt eder. Ardından George Foreman’ı yenip Dünya Şampiyonu olur. 1978’de Leon Spinks’i de yenip, üçüncü kez Dünya Şampiyonu olan ilk boksör olur. Aynı yıl eldivenlerini asar ve boksa veda eder.
Sonrasında Parkinson hastalığına yakalanmasına rağmen bunu gizleyip büyük para karşılığı iki maç daha yapar ve kaybeder. İkisi de o dönemin veya sonrasının Dünya Şampiyonları Larry Holmes ve Trevor Berbick idi. Profesyonel olarak sadece 5 kez yenilen, Olimpiyat ve Dünya Şampiyonu Muhammed Ali, 37’si nakavtla olmak üzere 56 maçtan galip ayrıldı.
“Çok hızlıyım çok. O kadar hızlıyım ki, dün gece yatak odamda ışığı kapadım ve daha ışık sönmeden yatağıma yattım.”
“Ben boksu özlemeyeceğim, boks beni özleyecek.”
“Ben dünyanın en yakışıklı, en güçlü, en hızlı boksörüyüm. Maçın hangi rauntta biteceğini bilen tek boksör.” (Sonny Liston’la yaptığı maçın ardından)
“Bana iki seçeneğin var deniyor: Ya cezaevine gidersin ya da askere. Başka bir seçenek daha olduğunu hatırlatmak isterim: Adalet.” (Beyaz öğrencilere yaptığı bir konuşmadan)
Muhammed Ali, kendisiyle özdeşleşen “Kelebek gibi uçarım, arı gibi sokarım” sözününün, medya işleri menajeri Arthur Davidson tarafından ortaya çıkarıldığını, kendi insani yapısıyla örtüşmediğini belirtir ve şunları söyler: “Kelebek gibi uçmak rakiplerinin karşısında özgürlükse, onları arı gibi sokabilme vurgusu sportmenliğe aykırıdır.”
1984’ten beri Parkinson hastası olan ve Michigan’daki çiftliğinde gözlerden uzak yaşamayı tercih eden Muhammed Ali, 3 Haziran 2016’da 74 yaşında yaşama veda eder.
Kaynak
Boksun Arka Bahçesi, Muhammed Ali Boksu Bırakıyor, Efsaneler Unutulmaz, Dünyayı Değiştiren Yumruk
