Nazım Hikmet, Attila İlhan, Turgut Uyar başta olmak üzere Türk Edebiyatı’nın önemli şairlerinin güvercin şiirlerini derledik.
Rene Burri, Fransa, 1975
1. Dört Güvercin, Nazım Hikmet
geldi dört güvercin
suda yıkanmak için.
su mahpusane yalağındaydı.
ve güneş
güvercinlerin
gözünde, kanadında, kırmızı ayağındaydı.
girdi dört güvercin
yıkanmak için
suyun içine.
ve kederli toprakta dört insan
baktı dört güvercine.
Sergio Larrain, İngiltere, 1959
2. Muleta, Edip Cansever
Başını menekşeye koydu, uyudu
Bir güvercin çalılığın orada
Hani
Görmeye gittikti güneşli günde
Parkı ve ördekleri
Yıllarca sonra. Savaştan
Ekmek kırıntıları attıktı havuza
Bir elim omzunda seyrettikti uzun uzun
Dünyayı ve çiçekleri
Nedense durgunlaşıverdindi bir ara
Çok değil, en fazla bir kaç dakika
Ve dedindi, mutluyken de boğulabilir insan
Christopher Anderson, Afganistan, 2001
3. Karasevda, Behçet Aysan
ak bir yaban güvercini
gibiydin aşk
vişnelere
bulaştın kirlendi beyazın.
takılamayan
telli duvak
verilemeyen mendil
düşlerde
kaldın.
Richard Kalvar, Fransa, 1979
4. Barış Yüzlü Kadın, Engin Turgut
Ellerinizden akıyordu incecik bir güvercin yalnızlığı, dünya açık yara
Ve elbette barış bir masal cilvesidir o gülümseyen bahar yüzünüzde
Gurbet yağmurları yağıyor, hayat sofrasından aç kalkıyor çocuklar
İştahla kalbinizden içiyorum barış ve çiçek kokan şarabınızdan
Narın ve aşkın yüzünü güldüren gül bahçesi olmuş insan nefesiniz
Ferdinando Scianna, İspanya, 1988
5. Senfoni, Turgut Uyar
İçim güvercinleri okşamış gibi rahat
Sen yanımdayken ister istemez
Geniş meydanlarda akşam üstleri
Üst üste üç kere deniz, üç kere çınarlar.
Sen yanımdayken ister istemez
Uzak ırmakları hatırlıyorum.
Raymond Depardon, Almanya, 1999
6. Anı, Melih Cevdet Anday
Bir çift güvercin havalansa
Yanık yanık koksa karanfil
Değil bu anılacak şey değil
Apansız geliyor aklıma
Neredeyse gün doğacaktı
Herkes gibi kalkacaktınız
Belki daha uykunuz da vardı
Geceniz geliyor aklıma
Sevdiğim çiçek adları gibi
Sevdiğim sokak adları gibi
Bütün sevdiklerimin adları gibi
Adınız geliyor aklıma
Martine Franck, Monte Carlo, 1985
7. Kuşbakışı, Akgün Akova
Senin bakışın sevgilim
senin bakışın
bulutlarla yanak yanağa gezen kırlangıç
uçurumların anlamını bilen albatros
yağmurlu günlerde güneş devrimi yapan güvercin
senin bakışın
telefon kulübesinde sesimle sevişen kumru
gökgürültüsünün üstünden geçen turna
emeğin kavgasına kanat veren kartal
senin bakışın sevgilim
senin bakışın
“çok uzaklara gitmeliyim kendimi bulmak için” diyen leylek
“uzaklara gidersen yitirirsin yakınındakileri” diyen serçe
baştankara, içimdeki yazı bahçesine dadanan
sevgilim
senin bakışın
Sergio Larrain, İngiltere, 1959
8. Mekik, Metin Altıok
Şimdi aşk kaçmış bir ilmektir gövdenin örgüsünde,
Uykusuz bir gecenin çitlerine takılan.
Sökülür durmadan uzayan ipliğiyle,
Sarılır mekiğine sabahın
Ürkek bir güvercin halinde.
Ve sen eksildikçe o güvercin tamlanır,
Kanatlanır böylece köpüren özlemiyle.
Uçar gider geçmiş bir günün ardından,
Bir tüy kalır geriye senin bittiğin yerde.
David Seymour, İtalya, 1950
9. İstanbul’u Dinliyorum, Orhan Veli Kanık
İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Serin serin Kapalıçarşı
Cıvıl cıvıl Mahmutpaşa
Güvercin dolu avlular
Çekiç sesleri geliyor doklardan
Güzelim bahar rüzgarında ter kokuları;
İstanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı.
Sergio Larrain, 1959
10. Bugün Hava Güzel, Cahit Sıtkı Tarancı
Kuşlar kaçmıyor benden;
Bir güvercin kanadında okşuyorum
Göklerin maviliğini.
Serçelerin cıvıltısıyla siniyor içime
Ağaçların yeşilliği.
Bulutların ipek gölgesi
Çocukların yüzünde hışırdıyor
Ferdinando Scianna, Paris, 2002
11. Gurbet Kuşları, Haydar Ergülen
Çocuk Anadolu’dan böyle güvercin çıkmamıştır daha
yalnızlığın üstüne böyle şiir kanatlanmamıştır
böyle göz dökülmemiştir gurbet sürmelisine
böyle yağmur da inmemiştir kimsenin gözlerine
Guy Le Querrec, Fransa, 1971
12. Güvercin, Oktay Rifat Horozcu
San Marco meydanında dost olduğum güvercin
Bir Alman misillemesinde
Kurşuna dizilmediyse eğer
Venediğe gider
Ben kuşumu bulurum
Ben kuşumu bilirim
Milyon güvercin içinde
Martine Franck, İtalya, 1984
13. Az Yaşadıksa Da, Cemal Süreya
Bir güvercin ben öldüğüm zaman
Nice hüzünlerden yaprak yaprak
Bir güvercin ben öldüğüm zaman
Richard Kalvar, Fransa, 1990
14. Hatırlama, Necati Cumalı
Bazan birdenbire aklıma gelir
Beyaz bir güvercin uçarsa denize doğru
Sanırım güneşe çıkarmış koltuğunu
Küçük dertlerinden kurtulmuş şimdi dinlenir
Thomas Dworzak, Kars, 2011
15. Rüzgar Gülü, Attila İlhan
ikimiz iki sap buğday olsak
sen benim olsan ben senin olsam
bir gece vakti aklına gelsem
uykunu tutsam bırakmasam
seni kucaklasam kucaklasam
birbirimizin kalbini dinlesek
dünyanın kalbini dinlesek
büyük ateşler yaksalar
iki güvercin uçursalar
nerede olduğumuzu bilsek
Alex Majoli, Hindistan, 2006
16. Beyaz, İpek Gibi Yağdı Kar, Ataol Behramoğlu
Beyaz ipek gibi yağdı kar
Bir kız kardan hafif yüreğiyle
Geçip gitti güvercinleri anımsatarak.
Marc Riboud, Moskova, 1960
17. Sen Elimden Tutunca, Tuğrul Tanyol
Sen elimden tutunca
Bir mavilik çökerdi gözlerime
Sonra tüm denizler çekilir
Bir orman uğultularla sarsılır
Bir güvercin sürüsü havalanırdı
Kış bürümüş yüreğimden
Bruce Davidson, ABD, 1992
18. Uyku, Ülkü Tamer
Bana çiçek gönderme
Bir kuş ağacı gönder
Dallarında gezinsin
Kül rengi güvercinler
Konsunlar yastığıma
Uyutmak için beni
Sırtlarında kuş tüyü
Gagalarında ninni
Kaldırıp yatağımı
Uçursunlar göklere
Kendimi yıldızlarda
Bulayım birdenbire
Bana çiçek gönderme
Bir kuş ağacı gönder
Alnıma dokunanlar
İyileşmiş desinler
Elliott Erwitt, Fransa, 1955
19. Güvercin Ağıdı, Gülten Akın
İkimiz de güvercini sustuk
gökyüzü her günkü yerindeydi
leylakların günü sonra,
süsenlerin günü
sonra güller bütün bir yaz
o yoktu tek
uzun boynundan bilirdik
kanat seslerinden
her şey yerli yerindeydi
tek oydu eksilen
ikimiz de güvercini sustuk
balkon soldu
Raymond Depardon, Fransa, 2003
20. Yolculuk’tan IV, Şükrü Erbaş
Telaşını taşıyorum yıllardır
Konuşurken birbirine vurduğun parmaklarının
Ve içine yüreğini koyup koyup
Ak güvercinler gibi ağzından uçurduğun
O büyülü, sıcak, doğru sözlerinin..
Kapak Resmi: Gueorgui Pinkhassov, İstanbul, 1997
